تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی

در درس های قبل با اصول دو حالت مفعولی Akkusativ و Dativ صحبت کردیم و  تاثیر هر یک از این حالت ها بر روی بخش های مختلف جمله را بررسی کردیم. در این درس در رابطه با روش تشخیص هر حالت در زبان آلمانی بیشتر صحبت خواهیم کرد. پیش از شروع این بخش باید بدانید که گرچه حالت های Akkusatv و Dativ به ترتیب به عنوان حالت مفعولی مستقیم و غیر مستقیم معرفی شدند اما کاربرد این حالت ها تنها در این دو بخش خلاصه نمی شود و در موارد خاص در بخش های دیگری نیز اسامی به یکی از این دو حالت تبدیل خواهند شد.

 چه زمانی از حالت Akkusativ استفاده خواهیم کرد؟

1 – برای مفعول مستقیم در یک جمله:

 🔊 Ich habe einen Tisch. (من یک میز دارم.)

• توجه داشته باشید که عبارت بسیار رایج es gibt به معنای وجود دارد، با وجود اینکه در ترجمه فارسی یا معادل انگلیسی پس از خود یک فاعل دارد اما در زبان آلمانی یک حالت مفعولی مستقیم می سازد.

 🔊 Es gibt einen Stuhl da drüben. 

در معادل فارسی این جمله به معنای “یک صندلی آنجا قرار دارد” در فارسی اسم “یک صندلی” فاعل جمله است در حالی که در زبان آلمانی این اسم یک مفعول مستقیم به شمار می رود.

2 – بعد از حروف اضافه Akkusativ روبه رو: durch, für, gegen, ohne, um ,bis ,entlang – اگر مفعول پس از این حروف اضافه بیاید همیشه Akkusativ است.

 🔊 Er geht um den Tisch.  (او دور میز می رود.)

 🔊 Ist das Geschenk für mich?  (آیا این هدیه برای من است؟)

3 – عبارات زمانی در جملات آلمانی معمولا به صورت Akkusativ نوشته می شوند. jeden Tag (هر روز),  letzten Sommer (تابستان قبل), den ganzen Tag (تمام روز), diesen Abend (امشب) و ….

 🔊 Jeden Morgen esse ich Brot zum Frühstück.  (هر روز من برای صبحانه نان می خورم.)

 چه زمانی از حالت Dativ استفاده خواهیم کرد؟

1 – برای مفعول های غیر مستقیم:

 🔊 Ich gebe der Frau ein Buch (من به خانم یک کتاب دادم.)

🔊 Er schenkt mir ein Buch. (او برای من یک کتاب فرستاد)

🔊 Ich habe das dem Mann schon gesagt. (من این را به مرد گفته بودم.)

2 – بعد از حروف اضافه Dativ رو به رو: aus, außer, bei, mit, nach, seit, von, zu مفعولی که مستقیما بعد از این حروف بیاید همیشه Dativ است.

 🔊 Sie haben ein Geschenk von ihrem Vater bekommen. (شما یک هدیه از طرف پدر او گرفتید.)

🔊 Außer meiner Mutter spricht meine ganze Familie Deutsch. (به جز مادرم بقیه خانواده من همه آلمانی صحبت می کنند.)

🔊 Ich fahre am Wochenende zu meiner Tante in Minnesota.  (من آخر هفته پیش عمه ام در مینسوتا می روم.)

3 – بعد از فعل های Dativ مانند: helfen, danken, gefallen, gehören, schmecken, passen این فعلها همیشه مفعول خود را به صورت Dativ  در خواهند آورد. تمامی لغت نامه های آلمانی Dativ بودن این افعال را ذکر می کنند و بهتر است این موضوع را در زمان یادگیری فعل حفظ کنید.

 🔊 Ich helfe dir mit deinen Hausaufgaben.  (من به تو در تکالیفت کمک می کنم)

🔊 Wir danken Ihnen, Herr Stein.  (ما از شما تشکر می کنیم، اقای اشتاین)

4 – پس از برخی صفت ها که شرایط خاصی را توصیف می کنند.

 🔊 Mir ist warm.  (گرممه!)

🔊 Wie geht es dir?  (احوالت چطوره؟)

توجه: گذشته از حالت های گفته شده حالت های محدود دیگری نیز وجود دارد که یکی از این دو حالت در آن استفاده خواهد شد. اما با توجه به کم کاربرد بودن آنها در این جا از اشاره به آنها صرف نظر شد.