الفبای زبان روسی

الفبای زبان روسی از الفبای سیریلیک نشات گرفته است. الفبای سیریلیک در قرن 9 میلادی در امپراتوری بلغارستان پایه گذاری شد و بعدها به وسیله یک کشیش یونانی به نام سنت سیریل به صورت رسمی درآمد.

از آنجا که معمولا همه با الفبای انگلیسی آشنا هستند احتمالا آشنا شدن با الفبای سیریلیک برای شما خیلی مشکل نخواهد بود (به نسبت الفبای زبان های غیر اروپایی). برای ساده شدن یادگیری ساختار الفبای روسی سعی کردیم آن را با زبان انگلیسی مقایسه کنیم. توجه داشته باشید که همانطور که جلوتر یاد می گیرید، شکل مشابه حروف الفبای سیریلیک الزاما به معنای مشابه تلفظ شدن آنها نخواهد بود.

نگاه کلی به الفبای روسی

الفبای روسی 33 حرف دارد. در جدول زیر میتوانید الفبای زبان روسی را به ترتیب استاندارد ببنید:

الفبای زبان روسی را می توانید در فایل زیر گوش کنید.

حرف	نام و تلفظ در الفبا
Аа	а [a]
Бб	бэ [bɛ]
Вв	вэ [vɛ]
Гг	гэ [ɡɛ]
Дд	дэ [dɛ]
Ее	е [je]
Ёё	ё [jo]
Жж	жэ [ʐɛ]
Зз	зэ [zɛ]
Ии	и [i]
Йй	и краткое [i ˈkratkəɪ]
Кк	ка [ka]
Лл	эл  یا эль [ɛl] یا  [ɛlʲ]
Мм	эм [ɛm]
Нн	эн [ɛn]
Оо	о [о]
Пп	пэ [pɛ]
Рр	эр [ɛr]
Сс	эс [ɛs]
Тт	тэ [tɛ]
Уу	у [u]
Фф	эф [ɛf]
Хх	ха [xa]
Цц	це [tsɛ]
Чч	че [tɕe]
Шш	ша [ʂa]
Щщ	ща [ɕɕæ]
Ъъ	твёрдый знак [ˈtvʲɵrdɨj znak]
Ыы	ы [ɨ]
Ьь	мягкий знак [ˈmʲæxʲkʲɪj znak
Ээ	э [ɛ]
Юю	ю [ju]
Яя	я [ja]

طبقه بندی حروف الفبای سیریلیک

برای ساده سازی آموزش، حروف الفبای روسی را به دسته های مختلف طبقه بندی می کنیم تا بهتر با صداها و شکل این حروف آشنا شوید. توجه داشته باشید تعداد محدودی از این حروف معادل صدایی دقیق در زبان فارسی دارند. معادل های گفته شده تنها برای یادگیری اولیه است. در درس های بعد بیشتر در رابطه با جزئیات تلفظ هر حرف صحبت می کنیم.

گروه اول: حروفی با ظاهر و صدای آشنا

А а: صدایی مشابه “فتحه” در فارسی اما کمی کشیده تر.

Е е: صدایی به صورت “ی و کسره” ماننده واژه “یِک” یا صدایی مشابه “کسره” فارسی. در صورتی که اول جمله یا بعد از حرف صدا دار آورده شود به صورت “یِ” خوانده می شود.

К к: صدایی مانند حرف “کاف” در فارسی.

М м: صدایی مانند حرف “میم” در فارسی. توجه داشته باشید که حالت کوچک این حرف مشابه انگلیسی نوشته نمی شود.

О о: صدایی مشابه “ضمه” در فارسی. در برخی موقعیت های بدون کشش این صدا به صورت “آ کوتاه” تلفظ می شود.

Т т: صدایی مشابه “ت” در فارسی. توجه داشته باشید که حالت کوچک این حرف مشابه انگلیسی نوشته نمی شود.

گروه دوم: حروفی با صدای آشنا و ظاهری نا آشنا

Б б: صدایی مشابه حرف “ب” در فارسی.

Г г: صدایی مشابه حرف “گاف” در فارسی.

Д д: صدایی مشابه حرف دال در فارسی. البته در تلفظ این حرف به جای گذاشتن نوک زبان پشت دندان های بالا باید آن را پشت دندان های پایین بگذارید.

Ж ж: صدایی مانند حرف “ژ” در فارسی.

П п: صدایی مشابه حرف “پ” در فارسی.

Ф ф: صدای مشابه حرف “ف” در فارسی.

И и: صدایی مشابه “ای” در واژه های “ایران” یا “رازی”

Й й: صدای مشابه حرف “ی” در واژه های “یاد” یا “یوز پلنگ”

Л л: صدای مشابه حرف “لام” در فارسی.

Ш ш: صدای مشابه حرف “شین” در فارسی.

Щ щ: صدای این حرف مانند حرف شین با تشدید خوانده می شود. “شّ”

Э э: صدای مشابه “کسره” فارسی

گروه سوم: حروفی با ظاهر آشنا و صدایی متفاوت

В в: صدای مانند حرف “واو” در واژه های “وزن” یا “وان”، این حرف را با حرف “بی” در انگلیسی اشتباه نگیرید. توجه داشته باشید که حالت کوچک این حرف نیز به صورت متفاوتی نوشته می شود.

З з: این حرف صدایی مشابه حرف “ز” در فارسی دارد. ممکن است آن را با عدد 3 در انگلیسی اشتباه بگیرید.

Н н: این حرف صدایی مانند حرف “نون” در فارسی دارد. آن را به “اچ” در انگلیسی اشتباه نگیرید. توجه داشته باشید که حالت کوچک این حرف نیز متفاوت نوشته می شود.

Р р: صدایی مشابه حرف “ر” در فارسی دارد. این حرف را “پی” در انگلیسی اشتباه نگیرید.

С с: صدایی مشابه حرف “سین” در فارسی دارد (نوک زبان باید پشت دندان های پایین قرار بگیرید.). در انگلیسی حرف “سی” معمولا صدای “کاف” دارد اما در زبان روسی این حرف با صدای سین خوانده می شود.

У у: صدایی تا حدی مشابه “او” در فارسی که البته لبها بیشتر گرد شده و به سمت جلو می آیند.

Ч ч: صدایی مشابه حرف “چ” در فارسی دارد. توجه داشته باشید که آن را با عدد 4 انگلیسی اشتباه نگیرید.

Х х: صدایی مشابه حرف “خ” در فارسی دارد. آن را با حرف “ایکس” در انگلیسی اشتباه نگیرید.

گروه چهارم: حروف با ظاهر و صدای نا آشنا

Ю ю: صدایی به صورت ترکیب دو حرف “ی” و “او” ماننده واژه “یونان”، گاهی به صورت “او” نیز خوانده می شود.

Я я: صدایی به صورت ترکیب دو حرف “ی” و “آ” مانند واژه “یاماها”، گاهی به صورت “کسره” نیز خوانده می شود.

Ц ц: صدای ساخته شده از گفتن دو حرف “ت” و “سین” پشت سر هم. مثل واژه “تسونامی”

Ё ё: معمولا صدایی مانند “یُ” در واژه “یویو” ،البته گاهی بسته به موقعیت ممکن است صدای “آ کوتاه نزدیک به اُ” نیز داشته باشد.

Ы ы: این حرف معمولا صدایی مشابه “ای” کوتاه دارد. اما معادل دقیقی در فارسی ندارد.

گروه پنجم: حروف بدون صدا

Ь: این حرف صدایی ندارد اما به آن “نشانه نرم” می گویند. عمکلرد این حرف تا حدی مشابه حرف “عین” در زبان عربی است. در عربی زبانی که حرف عین با یک صدا خوانده شود، آن را عمیق تر ادا می کنند. از این حرف برای نرم کردن صدای حروف بی صدا استفاده می شود.

Ъ: این حرف هم مانند مورد قبلی صدایی ندارد اما به آن “نشانه سخت” می گویند. از این حرف برای نشان دادن تاکید بر روی حرف بی صدا استفاده می شود.

طبقه بندی الفبای روسی بر اساس حروف صدادار و بی صدا

 

حروف صدا دار
مثال ها	معادل حدودی تلفظی	حرف در زبان روسی	ردیف
🔊 мама 🔊  рама  🔊 факс	A (آ)	A	1
🔊 ток  🔊 мот  🔊 море	O (ضمه)	O	2
🔊 метро 🔊 текст 🔊 емонт	E (کسره)	E	3
🔊 мир 🔊 лимон 🔊 тир	I (ای)	И	4
🔊 тут 🔊 сумка 🔊 луна	OO (او)	У	5
🔊 этаж  🔊 этикет 🔊 эмо	E (کسره)	Э	6
حروف بی صدا
🔊 мама 🔊 море 🔊 кома	M (میم)	M	7
🔊 кто 🔊 как 🔊 кино	K (کاف)	К	8
🔊 тот 🔊 тема 🔊 каток	T (ت)	T	9
🔊 тонна 🔊 нотариус 🔊 нет	N (نون)	Н	10
🔊 сок 🔊 сонет 🔊 соната	S (سین)	C	11
🔊 лимон 🔊 лист 🔊 стол	L (لام)	Л	12
🔊 мир 🔊 рок 🔊 река	R (ر)	Р	13
🔊 вот 🔊 вон 🔊 виски	V (واو)	В	14
🔊 бант 🔊 банда 🔊 брат	B (ب)	Б	15
🔊 пиво 🔊 папа 🔊 лампа	P (پ)	П	16
🔊 диск 🔊 водка 🔊 дом	D (دال)	Д	17
🔊 где 🔊 гимн 🔊 гимнаст	G (گاف)	Г	18
🔊 факс 🔊 фото 🔊 форум	F (ف)	Ф	19
🔊 хор 🔊 хорошо 🔊 храм	KH (خ)	Х	20
🔊 школа 🔊 шик 🔊 шифр	SH (شین)	Ш	21
🔊 зонт 🔊 роза 🔊 зал	Z (ز)	З	22
🔊 жир 🔊 жук 🔊 жена	ZH (ژ)	Ж	23
🔊 щи 🔊 борщ 🔊 щит	SCH (ش)	Щ	24
🔊 час 🔊 врач 🔊 чек	CH (چ)	Ч	25
🔊 цирк 🔊 палец 🔊 столица	TS (تس)	Ц	26
🔊 йог 🔊 чай 🔊 йод	Y (ی)	Й	27
حروف دیگر
🔊 мяч 🔊 яма  🔊 няня	YA (یا)	Я	28
🔊 ёлка 🔊 тётя 🔊 клён	YO (یُ)	Ё	29
🔊 юг 🔊 юла 🔊 жюри	YU (یو)	Ю	30
🔊 ты 🔊 вы 🔊 сыр		Ы	31
🔊 рубль 🔊 апрель 🔊 морковь		Ь	32
🔊 подъезд 🔊 объект 🔊 съёмка		Ъ	33