درس 1 – الفبای ترکی استانبولی
به درس اول از مجموعه آموزش زبان ترکی استانبولی برای نوآموزان خوش آمدید. در این مجموعه قصد داریم به صورت درس به درس برای فارسی زبانان زبان ترکی را آموزش دهیم. سعی میکنیم در این آموزش پیش فرض را ناآشنایی کامل با این زمان در نظر بگیریم.
برای یادگیری زبان ترکی اولین قدم یادگیری الفبای ترکی است. یادگیری الفبای ترکی بسیار ساده است. در این زبان از الفبای لاتین با تغییرات محدودی استفاده می شود و فاصله تلفظ کلمات و نحوه نوشتن آنها نسبتا کم است. پس با یادگیری اولیه کلمات میتوان به سادگی آنها را تلفظ نیز کرد.
توضیحی در رابطه با تاریخ الفبای ترکی
از سال 1929 الفبای ترکی از شکل عربی به لاتین تغییر کرد. این کار با هدف ساده سازی یادگیری زبان ترکی و نزدیک کردن گفتار به نوشتار در این زبان صورت گرفت که به طور قابل توجهی به سواد آموزی در ترکیه هم کمک کرد. امروزه درصد اندکی از مردم ترکیه می توانند به طور مسلط الفبای عربی را بخوانند. گرچه تمام متون نوشته شده باستانی امپراتوری عثمانی با خط عربی نوشته شده است.
معرفی الفبای ترکی
زبان ترکی 29 حرف الفبا دارد. این الفبا تا حد زیادی مشابه الفبای انگلیسی است، تفاوت های آن شامل دو بخش زیر می شود:
- حروفی که اضافه شده اند: حروف ç, ğ, ı, ö, ş, ü با هدف نمایش صداهای مختص زبان ترکی به الفبای این زبان اضافه شده اند.
- حروفی که وجود ندارند: الفبای ترکی حروف q, w, x را ندارد چون این حروف معادل آوایی در این زبان نداشتند.
جدول زیر شکل بزرگ و کوچک حروف الفبای ترکی را به ترتیب نمایش میدهد:
|
حروف بزرگ |
||||||||||||||
| A | B | C | Ç | D | E | F | G | Ğ | H | I | İ | J | K | L |
| M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z | |
|
حروف کوچک |
||||||||||||||
| a | b | c | ç | d | e | f | g | ğ | h | ı | i | j | k | l |
| m | n | o | ö | p | r | s | ş | t | u | ü | v | y | z | |
بیشتر حروف زبان ترکی تلفظ های مشابهی با تلفظ لاتین خود دارند. این موضوع خواندن متون ترکی را بسیار ساده کرده است اما باید به حروفی که تلفظ متفاوتی دارند توجه زیادی داشته باشید تا از ابتدا با خواندن درست متون ترکی آشنا شوید. جدول زیر حروف الفبای ترکی به همراه معادل تلفظی (تقریبی) فارسی را نشان میدهد. برای افرادی که آشنایی آواشناسی و تلفظ دارند، فونتیک صدای هر حرف هم نوشته شده است:
| حرف ترکی | اسم در الفبا | صدای فونتیک | معادل فارسی | مثال |
| A a | a | /a/ | آ | kalem |
| B b | be | /b/ | ب | balık |
| C c | ce | /d͡ʒ/ | ج | cep |
| Ç ç | çe | /t͡ʃ/ | چ | çay |
| D d | de | /d/ | د | deve |
| E e | e | /e/ | کسره (-ِ) | ev |
| F f | fe | /f/ | ف | fil |
| G g | ge | /ɡ/, /ɟ/ | گ | gemi |
| Ğ ğ | yumuşak ge | /ː/, /‿/, /j/ | مشابه ی* | yağmur |
| eğitim | ||||
| H h | he | /h/ | ه | havlu |
| I ı | ı | /ɯ/ | ای کوتاه | ıspanak |
| İ i | i | /i/ | ای کشیده | İngilizce |
| J j | je | /ʒ/ | ژ | jimnastik |
| K k | ke | /k/, /c/ | ک | kitap |
| L l | le | /ɫ/, /l/ | ل | limon |
| M m | me | /m/ | م | masa |
| N n | ne | /n/ | ن | Namaz |
| O o | o | /o/ | ضمه (-ُ) | okul |
| Ö ö | ö | /ø/ | کسره دهان گرد** | ördek |
| P p | pe | /p/ | پ | parmak |
| R r | re | /ɾ/ | ر | resim |
| S s | se | /s/ | س | su |
| Ş ş | şe | /ʃ/ | ش | şeker |
| T t | te | /t/ | ت | top |
| U u | u | /u/ | او | uçak |
| Ü ü | ü | /y/ | ای دهان گرد*** | ülke |
| V v | ve | /v/ | واو | vazo |
| Y y | ye | /j/ | ی | yemek |
| Z z | ze | /z/ | ز | zambak |
حروفی که با رنگ قرمز نمایش داده شده اند، جزو حروف صدادار در زبان ترکی به شمار می روند، بهتر است این حروف را به طور جداگانه یاد بگیرید چون در درس های بعدی زیاد با آنها سروکار خواهیم داشت.
* Ğ یا yumuşak ge (گ نرم) همیشه بعد از یک حرف صدادار می آید و به یا صدایی مشابه “ی” در فارسی ایجاد می کند یا صدای قبلی را کشیده می کند.
** حرف Ö معادل دقیقی در فارسی ندارد. برای تلفظ این صدا می توانید صدای e را با دهان گرد تلفظ کنید.
*** حرف Ü معادلی در فارسی ندارد. برای تلفظ این صدا می توانید صدای “ای” را با دهان گرد بسازید.
۱۱ دیدگاه. نظر بدهید
سلام ببخشید میشه بگید چه طور صوت ها باز میشن ؟؟؟
من با نسخه وب میام
نه آلمانی باز میشه و نه ترکی
اگر میشه راهنمایی کنید ممنون
salam seday horoof pakgsh nemishe lotfan residegi konid.besiar mamnoonam az site khoobetoon
سلام. برای من صداها پخش نمیشه. چیکار باید بکنم؟
سلام. چطور میشه صدای مثال هارو شنید.در پخش مشک هست.ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام. چجوری صدای مثالی که گذاشتین رو پخش کنم؟ روش میزنم نمیاد
سلام با تشکر از مطالب مفید و ارزنده شما و آرزوی بیشتر شما
بنظرم خیلی روان توضیح داده
بسیار دروس مفید
اگر تمام دروس زبان ترکی را با تلفظ فارسی بنویسید خیلی ممنون میشم
سلام مگر ترکی ق و غ نداره؟
سلام ، تو ترکی استانبولی ق نیست و تبدیلش کردن به کا
اما در بقیه ترکها حرف ق وجود داره
در استانبولی غ وجود داره اما ی تلفظ میشه
فارسی ق نداره و کلماتی که در فارسی ق دارند یا عربی اند یا ترکی
در فارسی باستان یک جور ق یا غ بوده که بیشتر آنها بعد از اسلام با غ نوشته شده و برخی هم با ق
مثلا روغن و قوچ هردو واژه های خیلی قدیمی فارسی هستند.