زبان ژاپنی (日本語نیهونگو) یک زبان آسیای شرقی است که 125 میلیون نفر به آن زبان صحبت می کنند که اکثر آنها در ژاپن زندگی می کنند. این زبان عضوی از خانواده زبان های ژاپنی (یا ژاپنی-ریوکویی) است. ارتباط این زبان با گروه های دیگر زبانی، به خصوص با کره ای یا زبان های آلتایی جای بحث دارد.
از پیش تاریخچه ی این زبان و اینکه اولین بار چه زمانی در ژاپن به وجود آمد اطلاعات زیادی در دست نیست. در اسناد چینی قرن سوم چند واژه ی ژاپنی آمده اما متون اصلی ژاپنی تا قرن هشتم وجود نداشت. در دوره هی-آن (1185-794)، زبان چینی تاثیر بسیاری بر واژگان و تلفظ زبان ژاپنی کهن داشت. شاخصه های زبان ژاپنی میانی (1600-1185) به گونه ای تغییر یافت که به زبان معاصر نزدیک تر شد و اولین بار واژه های قرضی از اروپا وارد این زبان شدند. در دوره ی اولیه ژاپنی مدرن (اوایل قرن هفدهم- اواسط قرن نوزدهم) گویش معیار از منطقه ی کانسای به ادو (توکیوی کنونی) منتقل شد. بعد از تمام شدن سیاست درهای بسته در ژاپن، ورود واژه های قرضی از اروپا به طرز چشمگیری افزایش یافت. علی الخصوص واژه های قرضی انگلیسی زیاد تر شدند و بسیاری از واژه های ژاپنی با ریشه انگلیسی به وجود آمدند.
ژاپنی زبانی پیوندی (چسبانشی) و متشکل از مورا(ترکیب صامت و مصوت)، با واج آرایی ساده، نظام آوایی کاملا آهنگ دار و صدادار است و تقریباً تمام کلمات آن به حروف مصوت ختم می‌شوند. واژه های زبان ژاپنی با تغییر تن صدا تغییر معنا می دهند. ترتیب جمله فاعل – مفعول – فعل می باشد به همراه حروف اضافه که نقش دستوری واژه ها را مشخص می کند. ساختار جمله در این زبان نهاد – خبر است. حرف اضافه ی آخر جمله برای نشان دادن احساسات یا تاکید یا ساخت سوال به جمله اضافه می شوند. اسم ها جنسیت یا شمارش دستوری ندارند و هیچ حرف اضافه ای به آنها اضافه نمی شود. افعال برای مشخص کردن زمان و جهت فعل صرف می شوند نه برای شخص. صفات هم در این زبان صرف می شوند. ژاپنی نظام زبانی مودبانه ی پیچیده ای دارد که ساختار افعال و واژگان رابطه ی گوینده با شنونده و مفعول را مشخص می کند.
ژاپنی هیچ رابطه ی ژنتیکی با چینی ندارد اما به طور گسترده از حروف چینی یا کانجی در نظام نوشتاری اش استفاده کرده است و بخش اعظمی از واژگانش از زبان چینی گرفته شده است. نظام نگارشی زبان ژاپنی علاوه بر کانجی از دو ساختار هجایی (یا مورایی) به نام های هیراگانا و کاتاکانا استفاده می کند. نوشتار لاتین خیلی محدود برای مثال در حروف اختصاری وارد شده به زبان استفاده می شود و نظام عددی بیشتر نظام اعداد عربی به همراه نظام اعداد چینی است.