درس 11 – جنسیت اسامی در زبان روسی

به درس 11 از مجموعه آموزش زبان روسی برای نوآموزان خوش آمدید. در این درس قصد داریم در مورد جنسیت اسامی در زبان روسی و نحوه شناسایی جنسیت اسامی در این زبان صحبت کنیم.

انواع جنسیت در زبان روسی

در زبان روسی اسامی می توانند یکی از 3 جنسیت: مذکر، مونث یا خنثی را داشته باشند. اطلاح از جنسیت یک اسم از نظر گرامری بسیار با اهمیت است به طوری که بدون اطلاع از قوانین آن جمله ساختن به زبان روسی تقریبا غیر ممکن می شود.

شناسایی جنسیت ها در زبان روسی

در زبان روسی جنسیت اسامی با توجه به دو المان شناسایی می شود:

• جنسیت طبیعی اسم مورد اشاره: این به معنای جنسیت طبیعی چیزی است که اسم به آن اشاره می کند. برای مثال اگر یک اسم به یک مرد اشاره کند جنسیت آن مذکر است. این موضوع تا حد زیادی در مورد حیوانات مذکر و مونث هم مصداق پیدا می کند. پس اگر چیزی از نظر طبیعی مذکر یا مونث بود، اسم آن هم از نظر گرامری مذکر یا مونث است.
• آخرین حروف اسم: بسیاری از اسامی برای چیزهایی مورد استفاده قرار میگیرند که از نظر طبیعی جنسیتی ندارند. در این صورت جنسیت اسم از طریق آخرین حروف آن مشخص می شود.

شناسایی جنسیت اسامی از طریق آخرین حروف

پیش از بررسی قوانین مربوط به شناسایی جنسیت باید بتوانید حروف بی صدا و صدادار را تشخیص دهید. در زبان فارسی ما 6 حرف صدادار داریم. آ، او، ای که حروف صدادار بلند نامیده می شوند و فتحه، کسره و ضمه (ـَــِــُ) که حروف صدادار کوتاه نامیده می شوند. بقیه حروف به جز این شش حرف حروف بی صدا هستند.

زبان روسی 11 حرف صدادار دارد (که از درس 1 با آنها آشنا شده اید) این حروف عبارتند از:

А, Я, Э, Е, У, Ю, О, Ё, Ы, И, Й

بقیه حروف به جز این 11 حرف حروف بی صدا به شمار می روند. سعی کنید این حروف را به خوبی بشناسید چون در تشخیص جنسیت اسامی به آنها نیاز پیدا خواهید کرد. شناسایی جنسیت اسامی در زبان روسی با قواعدی بسیار ساده صورت می گیرد. برای این کار کافیست به آخرین حرف یک اسم (در حالت مفرد) توجه کنید:

• اگر این حرف یک حرف بی صدا یا حرف “й” باشد، اسم مورد نظر مذکر است.
• اگر این حرف  “а” یا  “я”باشد، اسم مورد نظر مونث است.
• اگر این حرف “о”  یا  “е”باشد، اسم مورد نظر خنثی است.
• اگر این حرف “ь” (نشانه نرم) باشد، اسم یا مذکر است و یا مونث. (در مورد تشخیص این موضوع بعدا بیشتر صحبت می کنیم)

برای درک بهتر این قوانین به مثال های زیر توجه کنید:

مذکر

🔊 паспорт (پاسپورت)

🔊 документ (سند)

🔊 брат (برادر)

🔊 Хлеб (نان)

مونث

🔊 газета (روزنامه)

🔊 Россия (روسیه)

🔊 Дочь (دختر)

خنثی

🔊 здание (ساختمان)

🔊 радио (رادیو)

🔊 письмо (نامه)

نکته: جنسیت طبیعی یک اسم بر حروف آخر آن اولویت دارد. پس اگر جنسیت طبیعی چیزی که اسم به آن اشاره می کند مذکر یا مونث باشد بدون توجه به حروف آخر آن اسم مذکر یا مونث است. به مثال های زیر توجه کنید:

اسامی زیر همه مذکر هستند.

🔊 Папа (بابا)

🔊 Дядя (عمو/دایی)

🔊 Дедушка (پدر بزرگ)

🔊 Мужчина (مرد)

تمرین: جنسیت اسامی زیر را با استفاده از قوانین گفته شده تشخیص دهید (مواردی که ممکن است مذکر یا مونث باشند را به همان صورت مشخص کنید):