بهترین راه بهبود مهارت شنیداری زبان چیست؟

اگر مهارت شنیداری و جنبه ی شفاهی زبان را جزو اولین مهارت هایی بدانیم که فرد از کودکی و به هنگام یادگیری زبان مادری با آن مواجه می شود، پس در یادگیری زبان دوم و زبان خارجی نیز این جنبه اهمیت زیادی دارد و نباید از آن غافل شد، گرچه در کتاب های یادگیری زبان و متدهای آموزشی آن میزان که به مهارت خوانشی توجه میشود به مهارت شنیداری و شفاهی توجه نمی شود.

حال می خواهیم بدانیم فرآیند درک مطلب شفاهی یا مهارت شنیداری زبان از چه مراحلی تشکیل شده است.

چه چیزی را باید فهمید؟

درک مطلب شفاهی بر دو پایه استوار است، اول اینکه از ساختار و شکل به سمت معنی برویم،یعنی از شکل نوشتاری متن که در ذهنمان نقش می بندد به معنی و مفهوم برسیم. دوم اینکه از معنی و مفهوم به سمت ساختار و شکل راهنمایی شویم،بدین صورت که ابتدا مفهوم و منظور کلی متن را متوجه شویم و سپس به دنبال شکل نوشتاری آن در ذهنمان باشیم که زبان شناسان و متخصصین آموزش روش دوم را ترجیح میدهند زیرا مهارت شنیداری یه مهارت لحظه ای است نه خطی و استنتاجی.

این روش از چهار مرحله تشکیل می شود:

1. درک و استنباط
2. تقسیم متن به تکه های قابل فهم در ذهن
3. تفسیر و تعبیر از آنچه فهمیده شده
4. پردازش کلی اطلاعات ورودی

از چه راهکارهایی میتوان استفاده کرد؟

محققان زبان شناسی معتقدند که برای هر سطح زبانی آ1 آ2 ب1 و ب2 راهکارها و شیوه های خاص خود وجود دارد. برای مثال در سطوح اولیه و ابتدایی یادگیری زبان یعنی آ1 و در مراحلی از آ2 باید کلمات متمایز و مشخص ادا شوند و از کلماتی که ایهام آوایی یا ایهام معنایی دارند پرهیز شود تا شخص نسبت خوبی از متن شنیده شده را متوجه شود و دلسردی در آموزش در بدو راه ایجاد نشود. برای سطوح بالاتر مطابق با دانش زبانی و به دلیل آشنایی شخص با متون پیجیده تر میتوان از کلمات بیشتر جملات طولانی تر استفاده نمود.

اما در حالت کلی برای همه ی سطوح زبانی یک شنیدار موفق بر این اصول استوار است:

1. برای شروع عبارات کوتاه با کلماتی ساده و نسبتا قابل فهم گوش کنید به مرور زمان میزان دشواری کلمات را تغیر دهید.
2. تمرین شنیداری را به صورت منظم انجام دهید به همان میزان که به نوشتار و تمرین خوانشی می پردازید، مهارت شنیداری خود را نیز افزایش دهید.
3. به هنگام شنیدن متنی که تعداد زیادی از کلمات آن را نمی دانید سعی کنید محتوای کلی متن را حدس بزنید، روی کلماتی که نمی دانید توقف نکنید زیرا این کار شما را از فهم ادامه ی متن باز می دارد.
4. سعی کنید از آنچه که شنیده اید و یاد گرفته اید در مکالمات  و نوشتار خود استفاده کنید زیرا در آینده این ساختارها در مغز شما جای خواهند گرفت و دیگر به راحتی فراموش نمی شوند.
5. سعی کنید متون کوتاهی که می خوانید را حفظ کنید و از بر بخوانید زیرا حفظ کردن ساختارها و جملات شما را در ساختن همان ساختارها و جملات حتی با واژگان متفاوت در آینده ی زبانیتان یاری خواهد کرد، همچنین به هنگام تمرین شنیداری، این عبارات راحتتر برایتان قابل فهم می شود.

در نهایت می توان گفت که تمام راهکارها و تئوری های بیان شده تا زمانی که عملا مورد استفاده قرار نگیرند در حد تئوری خواهند ماند و موثر نخواهند بود چرا که باید مناسب با هر شخص، هر سطح و هر موقعیت راهکاری موثر ارائه داد و یک نسخه ی واحد جوابگوی همه ی نیازها و باید و نباید های مهارت شنیداری نیست.