زمان حال استمراری در زبان ترکی استانبولی
زمان حال استمراری در زبان ترکی با پسوند yor ساخته می‌شود. این پسوند به بن فعل می‌چسبد و به آن شناسه (پسوند شخصی) اضافه می‌شود. بن فعل با حذف کردن پسوندهای mak/mek از مصدر فعل حاصل می‌شود، برای مثال بن فعل yazmak می‌شود yaz.
چهار حالت مثبت، منفی، سوالی مثبت و سوالی منفی، هر کدام پسوند خاص خود را دارند.
حال استمراری مثبت
برای ساختن حالت مثبت زمان حال استمراری، باید به بن فعل توجه کنیم. اگر آخرین حرف بن فعل حرف صدادار بود، باید آن را حذف کنید. بعد بر اساس آخرین حرف صدادار بن فعل و بر اساس اصل تطابق آوایی، یکی از پسوندهای “ı/i/u/ü” را انتخاب می‌کنیم. بعد از آن پسوند زمان استمراری yor و بعد از آن شناسه (پسوند شخصی) را اضافه می‌کنیم. مثال:
Ben yazıyorum (من می‌نویسم)
در جدول زیر می‌توانید حالت‌های مختلف این زمان را مطابق اصل تطابق آوایی ببینید:
| ö/ü | o/u | e/i | a/ı | آخرین حرف صدادار بن فعل |
|
-üyorum |
-uyorum |
-iyorum |
-ıyorum |
ben |
|
-üyorsun |
-uyorsun |
-iyorsun |
-ıyorsun |
sen |
|
-üyor |
-uyor |
-iyor |
-ıyor |
O |
|
-üyoruz |
-uyoruz |
-iyoruz |
-ıyoruz |
Biz |
|
-üyorsunuz |
-uyorsunuz |
-iyorsunuz |
-ıyorsunuz |
Siz |
|
-üyorlar |
-uyorlar |
-iyorlar |
-ıyorlar |
onlar |
حال استمراری منفی
برای ساختن حالت منفی زمان حال استمراری باز به سراغ بن فعل میرویم، اما برخلاف حالت مثبت، هیچ حرفی از بن را حذف نمی‌کنیم. به بن فعل یکی از پسوندهای mı/mi/mu/mü را بر اساس اصل تطابق آوایی می‌گذاریم. بعد از آن پسوند حال استمراری yor و پسوند شخصی (شناسه) را پشت سر هم می‌آوریم. مثال:
Ben yazmıyorum (من نمی‌نویسم)
در جدول زیر می‌توانید حالت‌های مختلف این زمان را مطابق اصل تطابق آوایی ببینید:
| ö/ü | o/u | e/i | a/ı | آخرین حرف صدادار بن فعل |
|
-müyorum |
-muyorum |
-miyorum |
-mıyorum |
ben |
|
-müyorsun |
-muyorsun |
-miyorsun |
-mıyorsun |
sen |
|
-müyor |
-muyor |
-miyor |
-mıyor |
O |
|
-müyoruz |
-muyoruz |
-miyoruz |
-mıyoruz |
Biz |
|
-müyorsunuz |
-muyorsunuz |
-miyorsunuz |
-mıyorsunuz |
Siz |
|
-müyorlar |
-muyorlar |
-miyorlar |
-mıyorlar |
onlar |
سوالی مثبت
برای سوالی کردن مثبت زمان حال استمراری، فعل را بعد از yor جدا می‌کنیم و mu را قبل از شناسه اضافه می‌کنیم. ضمیر Onlar استثنا است: در این حالت، تنها mı را به انتهای فعل اضافه می‌کنیم. برای اول شخص مفرد و اول شخص جمع، چون دو حرف صدادار نمی‌توانند پشت سر هم بیایند، حرف y میانجی را اضافه می‌کنیم. مثال:
?Ben yazıyor muyum (آیا من دارم می‌نویسم؟)
در جدول زیر می‌توانید حالت‌های مختلف این زمان را مطابق اصل تطابق آوایی ببینید:
| ö/ü | o/u | e/i | a/ı | آخرین حرف صدادار بن فعل |
|
-üyor muyum |
-uyor muyum |
-iyor muyum |
-ıyor muyum |
ben |
|
-üyor musun |
-uyor musun |
-iyor musun |
-ıyor musun |
sen |
|
-üyor mu |
-uyor mu |
-iyor mu |
-ıyor mu |
O |
|
-üyor muyuz |
-uyor muyuz |
-iyor muyuz |
-ıyor muyuz |
Biz |
|
-üyor musunuz |
-uyor musunuz |
-iyor musunuz |
-ıyor musunuz |
Siz |
|
-üyorlar mı |
-uyorlar mı |
-iyorlar mı |
-ıyorlar mı |
onlar |
سوالی منفی
سوالی منفی ساختن مشابه سوالی مثبت ساختن است. فعل منفی را به دو قسمت تقسیم می‌کنیم و بعد از yor واژه mu و شناسه می‌آوریم. Onlar از این قانون پیروی نمی‌کند و تنها به انتهای فعل mı اضافه می‌شود. مثال:
?Ben yazmıyor muyum (آیا من نمی‌نویسم؟)
در جدول زیر می‌توانید حالت‌های مختلف این زمان را مطابق اصل تطابق آوایی ببینید:
| ö/ü | o/u | e/i | a/ı | آخرین حرف صدادار بن فعل |
|
-müyor muyum |
-muyor muyum |
-miyor muyum |
-mıyor muyum |
ben |
|
-müyor musun |
-muyor musun |
-miyor musun |
-mıyor musun |
sen |
|
-müyor mu |
-muyor mu |
-miyor mu |
-mıyor mu |
O |
|
-müyor muyuz |
-muyor muyuz |
-miyor muyuz |
-mıyor muyuz |
Biz |
|
-müyor musunuz |
-muyor musunuz |
-miyor musunuz |
-mıyor musunuz |
Siz |
|
-müyorlar mı |
-muyorlar mı |
-miyorlar mı |
-mıyorlar mı |
onlar |