ضمایر ملکی در زبان ترکی استانبولی

ضمایر ملکی در زبان ترکی دو نوع هستند، ضمایر ملکی شخصی که برای انسان و ضمایر ملکی اشاره‌ای که برای غیرانسان و اشیا به کار می‌رود.

ضمیر ملکی شخصی

ضمیر ملکی شخصی تنها برای انسان به کار می‌رود و قبل از اسم می‌آید. دقت کنید که اسم بعد از این ضمایر باید پسوند ملکی به خود بگیرند. در جدول زیر هم با ضمایر ملکی و هم با پشوندهای ملکی آشنا می‌شویم:

نکته 1: چون پسوندی که به اسامی متصل می‌شود، خود نشانگر مالکیت است، می‌توان ضمایر ملکی را حذف کرد و تنها اسم را همراه با پسوند ملکی آورد، مثلا : evim

نکته 2: اگر اسم با حرف صدادار تمام شود (مانند araba به معنای ماشین) آن وقت پسوند ملکی که به آن می‌چسبد بدون حرف صدادار می‌آید،  چون دو حرف صدادار نمی‌توانند پشت سر هم بیایند، مثلا:

Benim arabam

Senin araban

نکته 3: اگر اسمی به حرف صدادار ختم شود و پسوند ملکی بخواهد به آن اضافه شود، چون دو حرف صدادار نمی‌توانند پشت سر هم بیایند در حالت سوم شخص مفرد، پسوند ملکی به جای i- به si- تبدیل می‌شود تا بین دو حرف صدادار فاصله بیفتند، مثلا:

Onun arabasi

نکته 4: پسوند ملکی بر اساسا اصل تطابق آوایی چند حالت دارد»:

 برای واژه‌هایی که حرف آخرشان صدادار است، بر اساس اصل تطابق آوایی، ابتدای پسوندها بر اساس حرف آخر واژه‌ها عوض می‌شوند، مثلا برای پسوند miz- اگر آخرین حرف صدادار کلمه a,ı  باشد به  mız، اگر e,i باشد به miz ،  اگر o,u باشد به  muzو اگر ö,ü باشد به müz تبدیل می‌شوند. در جدول زیر ضمایر ملکی و پسوند ملکی به همراه مثالی آورده شده است:

توجه:

دو حرف صدادار نمی‌توانند پشت سر هم بیایند، به همین دلیل، در زمان سوم شخص مفرد یک s میانجی بین پسوند و واژه قرار گرفته است.

پسوند ملکی برای واژه‌هایی که حرف آخرشان بی‌صدا است:

اگر واژه‌ای که بعد از ضمیر ملکی آمده، مختوم به حرف بی‌صدا باشد، پسوند ملکی به صورت زیر می‌آید. بر اساس اصل تطابق آوایی، ابتدای پسوندها بر اساس حرف آخر واژه‌ها عوض می‌شوند، مثلا برای پسوند imiz- اگر آخرین حرف صدادار کلمه a,ı  باشد به  imız، اگر e,i باشد به imiz ،  اگر o,u باشد به  imuz و اگر ö,ü باشد به imüz تبدیل می‌شوند. در جدول زیر ضمایر ملکی و پسوند ملکی به همراه مثالی آورده شده است:

ضمیر ملکی اشاره‌ای

این ضمایر ملکی تنها برای غیر انسان و اشیا به کار می‌روند و قبل از اسم می‌آیند. پسوندی که بعد از این اسامی می‌آیند برای اسامی مفرد –i و برای اسامی جمع –leri است. در جدول زیر با این ضمایر و پسوندهای ملکی اسامی آشنا می‌شویم:

به چند مثال دیگر توجه کنید:

Evin odası (اتاقِ خانه)

Kedinin yemeği (غذای گربه)

لینک های مفید

• آموزش زبان ترکی استانبولی
• گرامر زبان ترکی استانبولی